Savatlı Gümüş Kemer Tokası_24

Savat, siyah, kara anlamındadır. Savat gümüşün sürmesidir. Bir devir Anadolu’da çok yaygın olan bu sanatımızın en eski merkezi ise Kafkasya ve Dağıstan’dır.Bu sanatın ilk aşaması kalemkârlıktır. Diğer aşama ise savatın hazırlanarak gümüşe uygulanmasıdır. Savat ustasının üzerinde çalışacağı eşya, önce dövücüler tarafından hazırlanır. Çünkü savat yalnızca şekillendirilmiş eşyalar üzerine uygulanan bir tekniktir. Eşya üzerine yapılmak isteneni desen kalemle çalışıldıktan sonra, savat ustası çizdiği şeklin üzerinde çelik kalemlerle kılcal kanallar açar. Kalemkârlıktan sonra sıra, eşyanın savatlanmasındadır. Savatı usta kendi hazırlar. Bu karışım çelik kalemle açılmış boşluklara konulacaktır. Savat, bir ölçü gümüş, dört ölçü bakır, dört ölçü kurşun ve yeterince kükürt ile oluşturulur. Önce gümüş ve bakır bir pota içerisine konulduktan sonra ocakta eritilir. Bu eriyik içerisine önce kurşun, sonra kükürt ilave edilir. Kükürtün ilavesi, karışımın rengi koyu griye dönüşünceye kadar devam eder. Bu karışım soğumaya bırakılır. Soğuyan kütle çekiçle dövülerek toz haline getirilir, elenir. Artık savat kullanılmaya hazırdır.Savat tatbikinde usta tercihine göre iki yöntemden birini izler. Ya boşluklara toz savat döker ya da boraks ile sulandırarak çamur haline getirerek boşluklara sıvar. Savat uygulanan eser mangal ateşine tutulur. Isı tesiriyle tekrar eriyen savat boşluklara iyice nüfuz eder. Bundan sonra önce tesviyesi, sonra cilası yapılarak savat işçiliği bitirilir